NA DUHNAK BANG (Luke 22: 42)
F.Za Thang
Mi pa khatkhat he bia kan i ruah zawnah khin, “Nangmah nawl” or “Na duhnak bang” si ko seh kan ti hnu ah kan lungne um bia kha chim kan hmang tawn.
Jerusalem khua chungah hin hmunhma lawng dum tuahnak a tlawm tuk i mirum deuh hna cu Olive tlang lei ah dum kau pipi an i tuah cio. Bawi Jesuh he hawikom tha a simi mirum pakhat nih Jesuh cu ka dum hi na bat can dinhnak ah “na duhnak bangin hmang ko” tiah rak ti dawh a si. Jesuh nih dinhnak le thlacamnak hmunah a va hman taktak tawn. Jesuh cu kum 33 hrawng lawng a si rih i minung lei in zaangthawn cingling thih cu a si nemmam rih lo ti cu hngalh cio a si. Vailam ah misual thah a si cu zei tluk fak in dah an thah hna ti a hngalh cia fawn. A lungre a thei, a tih ti cu al awk um lo ah ka ruah. Ralthat kan timi zong tihnak ngeih lo siloin, tih bu tein tuah ngam hi ralthat a si deuh an ti tawn. Jesuh nih harnak in le Vailam tah put kha a tih lo kan ti ahcun a tuarnak hi zeihmanh a si lo ,a fah zong a fak lo ti he aa khat. Ka Pa nih a ka thlah hnawhchan hi lim lo in um than ko seh tiah hnulei ah thawntak khawh a si. Muihnak chungah a lut i “ Ka Pa, nangmah duh bang si ko seh “ a ti.
01. Mi sual pakhat cu ti chungah a tla i chanhtu a ngeih ti lo hnu thaw dih lai teah , “ Ka Pa, na duhnak bang si ko seh “ a ti.
02. Khatlei ral kut chung luh hnu zei ti vansan ah khin Vawlei zoh ah pit Van zoh ah sang kan timi bang nan kut chungah pei ka phak cu tiah duh zong cepa duh lo zong cepa lungput khin “nan duhning in ka tuah ko uh” tiah chim a fawi te fawn.
03. Thlacam hi kanmah hal leimi tuahpiak kan si lawngah “Bawipa nih a ka dawt” kan ti. Mi cheu cu Pathian cungah thinhun hna kan hmang, zei ruangah dah ka thlacam hlawh a tlin lo ti lei ruah kan zuam ti lo.
04. Mi cheu zah kan hngalh lo tawnmi cu sual le zu din hna hi “Pathian duhnak a si ko rua pei dik maw” kan ti salam.
05. Kan nunnak chungah thil har pakhat a si tawnmi cu kan hngalh khawh ti lomi “ va si ko kun seh” ti hi a si. Nain, kan hnangamnak sangbik khatlei in ruah ahcun kan hngalh kan ruah khawh lomi a hngaltu Pathian sinah chiah i , “Nangmah duh bang “ kan timi hi a si ve.
Nupi thit lai bialamkal hi ka zul pah ve tawn hna. An fanu le nih Nu le Pa nanmah nawl ta a hun ti hna khan cun 90/100 cu “ um “ a kan duh ti lei in kan i kuaih i kan thawpi kan chuah tawn. Hringtu lei zong nih Nu le Pa nanmah nawl ta timi bia cu Fanu le nih an hmurka in a chuah tikah nihin tiang kan fanu nih mah pa hi a duh ko hita tiin ruahpiak thiam a si ve. Cu bantukin, kap hnih Nu le Pa nih khuakhan lairel timi cu a rawkral theng ti lo, zeimaw …zei lo tuktak tiang khin aa peh tlai i a tluang tawn.
Chimpih vansan hnu siloin kan nunnak hi lungfim tein , “Ka Pa, nangmah duh bang si ko seh“ tiah Thlacam cio kho cio hna u sih.
Thawngtha aa hrawmmi Bawipa nih thluachuah in pe ko hna seh.
SUAL THATHNEMNAK
F. Za Thang
Rom 6 : 23 ahcun “Sualnak man cu thihnak a si” tiah kan hmuh nain Sual thathnemnak timi hi sualnak kha thapek lei siloin zeidah a kan chimhduh ti tu ruatti tuah hna u sih.
Lk. 22 : 21 ff ah Peter cu Jesuh kha hlawt hrimhrim lo dingin bia aa kam. Peter hi Laimi bantuk, a bikin kanmah _____ chung ko a kan lo. A caan phak hlan biakam hmang a si ve rua. Kan Baibal zumhawktlak a sinak pakhat cu Peter tlamtlin lonak hi thuhpiak lo in thil hi a sining in a chimput ko hi a si. A lumchel ah tongh awk tha lo , a kihchel ah rialthing bang kih dawh a si ve. A donghnak ahcun a sining kha Jesuh sinah a phakpi tikah Khrihfa hohatu thawngbik ah a cang ve ko.
01.Peter nih Jesuh kha hlaw ko hmanhseh a daw lo tiawk a tha lo. Bawi Jesuh dawt le a cung i zumhtlak si cu a duh than thiamthiam ko. Hg. Walls nih, “Mipa pakhat cu hlasak a thiam lo zongah hla a duh lo ti khawh a si lo” a ti bantuk a si. Amah cu hla a saksek len, a lung zong a leng nain a ngaitu hna caah lungtling a si lo biatu a si. Peter nih a Bawipa kha a deuh nain a dawt than caan a um ko.
“A rawkmi kha hlawmtuah, thideng zohkhenh tuah, Jesuh tlaihchannak nih an khamh hna lai “ (KH. 273) ti a si bang sualnak chung i ciah ko zongah Jesuh tlaihchannak a ngeipeng mi cu ruahchannak nih a awrh ko hna.
02. Peter hi aa zum (aa seihchiah) deuh sual. Saikal cit kan cawn lioah kan hrial khunmi thil kha pah a si tawn bang tuah aa timh hrimhrim lomi a tuah sual ve. Ral nih an kan luh hnawh kho lai lo ti nak hmun theng tein luh an hmang. Gaddafi zong mah ka hmun te hi cu ral nih an ka luh hnawh kho lai lo a tinak theng Vawlei kua ah a thi kha.Kan bochan tuk nak hmunte cu thlahphoih/thlahdawrh kan hmang ve thawn. Paul zongnih,” ka derthawm tikah hin ka thawn a si “ a ti ve ( 2 Kor.12 : 10).
03. Zultu dang khoi ka an tlau hmanh hngalh lo lioah a dongh tiang Peter le zultu pakhat nih Jesuh cu an zulh (Jh. 18:15). Zultu dang sinah i zukphiak sehlaw hi a mualphonak hi kan hmu hnga lo. Hniksaknak a vun ton tikah a pur ruangmang taktak.A ngamh ve mi caah hniksaknak hi ton a si. Ka tlu,ka palh sual lai tiah tuah ngam lo nakin tuah i tluk hi Jesuh nih a hngalhthiam ko lai. Gospel Team kan vahlio ah kan far le nih siaherhnak in malit an kan timh tawn. Nu cu an tha a der deuh i di a riamh lo caah nu malit hi kan duh lo i kan nau le pa pawl tu he kan i malit . Nu pawl nih an kan dawt tuk ah khin nan i uah nan i felter ko e an kan ti tawn. Thawngtha chim cheukhat hna cu zantin nungak malit ter kan hmang. Bat taktak le malit an duh ahcun Pa le Pa a tha deuh ,ral zong a um lo, minchiat zong a um lo, zertian lei siloin zeidang bel ah nu le pa a thatnak zong a um men lai ...?. Pa le Nu zaan hnih/thum an i malit ahcun a donghnak ah tongh lo nak le hmeh lo ding zong ramri lonh in khua an sa tiah ka hawipa Rev. Paul nih a ka chimh.
04. Jesuh nih Peter kha holhchia le biahrang in si len sehlaw Peter nih ka khat/hnih cu a leh tualmal men hnga. Dawtnak le ngaihchiatnak mithmai he thep lo te le dai tein a zoh tikah Peter thinlung namchunh in a chuntu le lung a kuaitertu, mitthli cerhti bang a luantertu ah a cang. Sualnak le palhnak kan timi hi Jesuh thinhunnak le dantatnak lawng va ton khi a si lem lo,thiltha a chuahpitu ngaihchih lungkuainak mitthli lei zong a si kho.
05. Jesuh nih Peter sinah bia dawh ngai a hun chimmi cu, “ sualnak in keimah lei ah na hun i mer than tikah na unau hna caah thazaang na pek ve hna lai “ a ti (Lk. 22 : 32). Kanmah nih kan in hmasa ve lo ahcun ngaihchiat ningzahnak a tongmi hna hnemh ningcang zong hngalh a fawi lo. Tukforhnak le hniksahnak in tikah tlu lo tein tei khawh cu duh deuhmi a si. Heb. 2 : 18 ah, “Amah (Jesuh) nih khan tukforhnak le temhinnak kha a rak in cang caah tukforhnak a ingmi kha a hnemh khawh hna” a ti. Minung kan sinak ah a sual bal lo le a tlu bal lo kan um theng lai lo. Cu bantuk sual palhnak dirhmun cu pehzulh lengmang a tha ti lei khel chim duhmi siloin, Peter bantukin ngaihchih nun kan ngei i midang kanmah bantuk a tlu sualmi an um tikah thazaang petu le hngalhthiam piaknak ca i kan hman khawh ahcun sungh dih le loh dih a si lo,cu cu Sual Thathnemnak kan ti duhmi a si.
Note; Dr. David Van Bik tialmi Luke hrilhfiah chung deuh chirhchan in lakmi thawngtha a si. Thawngtha aa hrawmmi Bawipa nih thluachuah in pe cio ko hna seh.
THLAN IN KIR VE USIH
Johan 20:1-10
Bible tuanbia: Bawi Jesuh thawhthannak hi Gospel 4 nih an tial tikah dannak tete an ngei i a dihlak an chimmi fonh in a tlangpi in Thawhthannak tuanbia hi a hmasa ah ka vun chim lai. Nithaizing deika ni a chuah hlan te ah khan Judahmi hna nih zei ah an rel lem lomi nu pawl cu Jesuh an vuinak thlan va zoh awkah an kal. Ruah lo piin thil an tonmi a um. A mui ah nimtlau bantuk a si i hawrha bantukin a rangmi vanmi an hmuh. An ruah lomi bia pakhat a chimh hna: “Vailamtahnak thing i an khenhchihmi Jesuh nan kawl ti kha ka hngalh. Amah cu hika ahhin a um ti lo, a tho cang. Ra ulaw an chiahnak thlan hi ra zoh hmanh u,” a ti hna. Cu thil an tonmi va chimh awkah cun nu pawl cu zultu hna sin ah khan a lek in an le. Thlan in an kir i zultu hna kan va chimh hna lai an ti ah khan Jesuh hrimhrim kha an sin ah a rung lang i, “Nan cungah daihnak um ko seh,” a ti hna. “Va kal ulaw ka zultu kha va chim hna u,” tiah a ti hna. Pakhatnak ah vanmi an ton, a pahnih ah thlan a lawn kha an va hmuh, pathumnak ah Jesuh an ton. Palinak ah thlan in an kir. Cu an tonmi thil he cun zultu hna sin ah khan an va kal i an va chimh hna.
Cu lecangka cun Peter le zultu pakhat cu thlan ah cun an va kal. Nu nih an chim bantuk te in thlan cu a lawng. Zultu hna zong cu thlan cun an ra kir ve. Cu kong cu khuaruahhar ngai in zultu hna cu heh tiah an iceih. Hi caan tiang ahhin zultu hna hi inn chungah innka hrenh in an um ko rih.
Caan tlawmpal a hung rauh tikah aa thupmi hna zultu hna, innka an khar kanhmi hna cu raltthatnak an hun ngei i mizapi hmai ah an hung chuak. Jesuh bia an ceih lio ah an umnak hmanh hngalh a si lomi zultu hna cu ralthatnak in an khat. Jesuh bia an ceih lio ah, “A zultu kha na si ko lo maw?” an ti i, “Ka hngal lo,” tiah voi thum tiang a hlawtu Peter kha a ral a tha taktak. Pentecost ni hoi ah cun Jesuh thihnak le thawhthannak kong cu a chim ciammam i nikhat bak ah minung thong thum nih Jesuh cu kan Bawipa le ka Khamhtu a si tiin an zumh ti kha kan Bible nih a kan chimhmi cu a si.
Nu dirhmun: Bawi Jesuh thawhthannak tuanbia hi zoh hmanh usih. Bawi Jesuh Thawhthan-nak nih nu pawl an nun cu a thlen. Matthai 14 ah Bawi Jesuh nih minung 5000 rawl a dangh hna. An rel hna tikah ngakchia le nu tel lo in minung 5000 an si. Matthai 15 ah Bawi Jesuh nih minung 4000 rawl a dangh hna i an rel hna tikah ngakchia le nu tel loin minung 4000 an si, ti a si hoi. Mi lurel awk hmanh i an ruah lomi hna nu pawl cu Bawi Jesuh Thawhthan hnu ah cun “Jesuh a tho than” tiin Thawhthannak thawngthabia phuangtu hmasa bik an hung si. Thlan lei lawngah an thinlung a um i ngaih a chiami hna nu pawl kha Jesuh Thawhthannak nih thlan in a kir ter hna. Mitthli va ithlak i a ttapmi nun, thlan lei lawng a zohmi nun khan thawhthannak thawngthabia phuannak nun ah a thlen hna.
Bawi Jesuh thawhthannak le thawngtha nih hin kan Laimi nu pawl zong a thlen bak hna. Chaw in cawk khawhmi ah kan rak ruahmi hna nu pawl nun hi aa thleng bak. “Nupi velh awk, darkhuang cumh awk,” an rak timi dirhmun in nihin ah cun BA le MA an kan awnpiak cang i ram hruaitu dirhmun an phan. Hlasak lei hoi hna ah cun pa nakin nu nih Laimi an cawisan deuh. Kawlram pumpi nih an theih hna. Sung Tin Par te hna, Chaw Suh Khin te hna hi Kawlram le International level tiang in Laimi min a langhtertu an si. Lai thil a lartertu an si. Kan miphun chungah Mauttaam a tlung e, kan miphun hawi ti le rawl ei awk an ngei lo e, tiin kan miphun hruaitu an au lio ah vawlei khuaza kip cul in ti le rawl cawknak ah an aw an zai an ihmang i miphunpi caah rian an ttuan. Khrih thawhthannak le Khrih thawngtha nih hin nun a thlen bak. Khrih thawngtha kan sin a phak hlan le a phak hnu kan tuanbia cu aa thleng bak ko.
Zultu dirhmun: Bawi Jesuh thawhthannak nih zultu hna nun cu a thlen. Lungdonghnak le lungkuainak a khatmi zultu hna nun kha ralthatnak le ttihnak um lomi thawngthabia phuannak nun ah Jesuh Thawhthannak nih a thlen hna. Mithimi hna vuinak thlan in a kirter hna. Zumtu hna nunnak ah Jesuh Thawhthannak nun nih a thlen ve mi nun kan si hi a herh. Ruakvuinak thlan in a kirmi nun kan ngeih hi a biapi tukmi a si.
Tuchung hrawng kan tonmi thil ka ruah tikah ka lung a leng, ka ngaih a chia. Khatlei ah kaa lawm fawn. Hnulei tuanbia ka ruat. Kum 28 chung aa tthen cangmi ka hawile pahnih he kan itong. Pakhat cu Pu Khua Uk Lian a si. Pakhat cu Pu Solomon a si. 1981-83 tiang hrawng tangkua, tanghra kan rak kaitti hna. Pu Sai Hmung he kum 25 kan itthen hnu ah Australia ram ah kan itong. Pu Khua Uk Lian le Pu Solomon he kum 28 kan itthen hnu ah Australia ah kan itong. An mui hi anmah kel bak tein ka hmuh hna. Tanghra kan cawn lio i sianginn khan kip ah nungak an bih an hman lio bantuk te khan ka hmuh rih hna. Pu Thla Hei zong hi pumpak in aa theihngal kan si lo nain a farnu hi Rev. Thawng Kam nih a tthit i riantuan ttikhat kan si hna caah ka hei hngalh chinmi le America ram a phanmi Laimi mino lakah degree a kan lakpiaktu mi hmasa a sinak in a kong hi internet relnak in ka rak theih tawnmi a si. Kan tthutdirnak khua le ram ah an ra i Lairam caah rianttuan usih tiah an rak kan sawm.
Keimah zong nih ka ruah tawnmi cu kan ram in ramdang ah kan kal Jacob le a chungkhar Kanaan ram an panh bantuk cu a si lo tihi ka hmuh ning a si. Nunnak ti le rawl ruah ah Izip ram i an kalnak lamthluan tu kha a si deuh tihi ka hmuh ning a si. Laimi nih Kanaan ram kan panh cu kan tuanbia chungah Lairam i kan kir caan khi a si te lai tiah ka zumh. Lairam lawng hi Laimi nih kan ngeihmi ram a si. A tu hi Lairam ah kir an kan sawm. Kan mipum in kan kir rih lo zong ah kan thinlung in Lairam ah kir usih ti an kan sawm. Kan chawva tal in Lairam ah kir hna usih ti an kan sawm.
Exodus 32:32 ahhin, Moses nih a miphun kong ah Pathian sin thla a cammi a um: “Ka mi hna nih sui pathian an iser caah an sualnak cu ngaithiam ko sawh hna. Na ngaihthiam khawh hna lo a si ahcun nangmah nih na tialmi cauk chung khan keimah ka min tu kha hlo ko,” a ti. A miphun kha sual ngaihthiamnak Pathian sin in an hmuh ttung lo ahcun amah lawng Pathian ngaihthiamnak hmuh cu a duh bak lo. Rom 9:3 ah mithinag Paul nih a miphun kong he pehtlai in bia a chimmi a um ve: “Ka miphun caah hin ka ngaih a chia i ka nganfahnak a dong kho lo. Anmah ca i a ttha ding a si ahcun keimah hi Pathian chiatserhnak in i Khrih he itthen hmanh ka duh deuh,” a ti. A miphun tthatnak caah cun Pathian chiatserhnak ton zong kha a poi ah a chia lo.
Mah miphun dawt hi Bible nih a kan cawnpiakmi a si. Bawi Jesuh hmanh nih a thawngthabia phuannak caah Jerusalem in nan ithawk lai, a ti. Judah miphun umnak khualipi bak in nan ithawk lai, a ti. Kan miphun he kan ipehtlaihnak nun ahhin thlan in a kirmi nun ngeih kha an kan sawm ve.
Kan nunnak hi kan ivuinak thlan lei ah a kalmi siloin thlan in a kirmi nun ngei hna usih. Pathian nih a kan pekmi chawva, sui le ngun hna le kan fimthiamnak hna hi kanmah nunnak ca lawngah kan ruah ahcun, kan chungkhar ca lawngah kan ruah ahcun vawlei ah a lut ding lawngte an si, vawlei ah a ciam ding lawngte an si. Midang caah kan hman ve hna lawngah, mihar caah kan hman ve lawngah, a ttet kho lomi tangka bawm izalh u, a kan timi cu kan izalh khawh lai.
Bawi Jesuh Thawhthannak thawngtha nih cun zumtu hna nun hi a thlen. Thlan in a kirpi hna, nunnak lam ah a kirpi hna. Midang caah thawngtha phortu nun ah a thlen hna. Midang caah san a tlaimi nun ah a thlen hna. Thlan in kir ve hna usih. Bawi Jesuh nih thawngtha a kan phorhmi cu midang nih nunnak an hmuh nakhnga nun ipek kha caah a si. Bawi Jesuh thawhthannak thawngtha cu thih hnu nunnak ca lawngah a si bal lo. Mi vilate nih nunnak le khamhnak an hmuh khawh nakhnga caah nun le rianttuan kha a si. Thlan in thawngtha phuannak lei ah kir ve hna usih.
Theihternak: Hi Thawngthabia hi Rev. Tin Kung nih April 24, 2011 thawhthan ni an biakinn ah a chimmi chung in taarmi a si.
Text: Fakpi in Riantuan u, nan thathu hlah u (Rom 12:11)
Theihternak: Hi Thawngthabia hi Rev. Tin Kung nih April 24, 2011 thawhthan ni an biakinn ah a chimmi chung in taarmi a si.
“FAKPI IN RIANTUAN U”
Ka Pa cu rian a tuan zungzal (Jn 5:17)
Biahmaithi
Mifim pawl nih tthate in dothlatnak an tuah hnuah Minung hi:
Vanthatnak nih 47% a thlen, a sersiam hna,
Dawtnak ngeihnak nih 54% a thlen, a sersiam hna
Fimthiamnak nih 96% a thlen, a sersiam hna i,
Riantuannak nih 98% a thlen, a sesiam hna, ti a si. Rian hi mi a sersiamtu le a thlengtu taktak a si ti a fiang.
Ka Pa cu rian a tuan zungzal ko
Zeicahdah rian nih minung cu a thlen? Van le Vawlei le minung a kan sertu kan Pa hi rian a tuan pengmi sinak aa ngeihmi Pathian a si caah a si. Riantuannak in vawlei hi muihnak in ceunak ah a thlengtu a si. Kan Baibal aa thawk sinin Pathian ruantuannak in aa thawk. Sernak rian a tuan i Nunnak ngei lo kan vawleipi hmanh hi ruantuan dih dingin a ser caah vawleipi hi aa din bal lo. Kum khat ah ni 365 le suimilam 5 le minute 48 a um i cucu kan vawlei din loin rian a tuan i nika voi khat a heel kha a si. Thlapa zong aa din lo. Vawlei a heel ve. Nika zong a ceunak aa din bal lo. Mawtaw ke a mertertu Engine aa dir ahcun mawtawka a kal khawh lo i electric tha chuahtu engine aa dinh ahcun ceunak a loh bantukin Pathian hi i din sehlaw kan vawleipi, thlitu, nika, arfi vialte hi an lo dih hnga. Judahmi tu nih cun Baibal i tlaih in nisarih ni ah cun Pathian aa din bak an ti i Jesuh zong thiltha tuah an thlauh. Jesuh nih Ka Pa cu aa din bal lo, rian a tuan zungzal, a ti hna. I din sehlaw nunnak vialte ceunak vialte hi an lo dih hnga tinak a si.
Laimi cu Riantuan phun kan si
Kan Lai miphun hrimhrim zong hi rian a tuanmi miphun kan si. Siangbawite hi Lainu nih an lung an rak hmuh tuk hna. Lainu cu voi khatte ah rian phunli an kemh khawh an ti hna. An fale hmailei puak pah in hnulei in thing an phor, a lulei in kuakpi an i zuk rih i an kut in la an i thlur pah rih fawn, an ti. Ka pupa nih riantuan huam lo, mithathu cu an chan a tawi ti tiang an rak ti. Aziahtiah riantuan lo hi tha a dam nain lungre a thei. Riantuan cu tha a ba nain thinlung a dam, rawlka a thaw, mitkuh a thaw fawn. Cucaah um-awl uar hlah usih. Riantuan lonak nih hin sualnak le a donghnak ah cun lainawn a hrin tawn.
David nih Uriah nupi an sualpi i a va tiang a thahnak a ruang khi riantuan lo ruangah a si kan ti khawh. II Sam. 11:1-2 ah, Thal a hung chuak i siangpahrang hna nih raltuknak i an kal caan ah David cu a it ko a ti. Ih ko lawng si loin chun bakah a it ti a fiannak cu zanlei sang ah khin a ihnak in a hung tho i minu pakhat ti aa kholh a hmuh ti a ti. Cucaah riantian lo hna i sualnak hram a rak si. Kan fale zong an hmette in a tuan khawh tawk rian khinh hna usih. Arab pawl nih an fale hi rawl an ei lai paohah an thlan chuak lakin rian an tuanter hmasa hna a ti. Zeitluk thlan chuak i kan tuan hnuah dah ti le rawl hna hi kan hmuh ti theihternak a si. Kannih kan fale riantuanter kan siang hna lo. Cu tikah an vak, an sual. An upat tikah an nunphung ah a cang i kan thinlung khuaitu ah an cang. Cucaah riantuan hi kan nunphung ah canter usih.
Dingte in Tuan i Dingte in Pek kan Herh
Riantuan lawng hi a za lo, kan tuanmi cungah din kan herh. Vawlei cung Bank President pa nih, “Thanchonak a dawntu bik thil cu Dinlonak a si,” a ti. Kan tuan ko nain kan thancho lo ahcun dinlonak virus (rungrul) kan ngeih ruangah a si kho. Baptist bu vialte hawikomhnak (BWA) GS zong nih, “Khrihfami nih mi kan hei lem khawhnak tha bik cu dinnak hi a si ko,” a ti ve. Khrihfabu chung hrimhrim i dinnak a um lo ahcun rawhnak hram aa thawk cang tinak a si ko. Pathian chaw cheuhra cheukhat kong zong ah kan din a herh. Dinnak aa telmi cu chikkhat cu a rian a har, a theipar chuah khul a hnuar deuh tawn fawn. A ding lem lomi cu a fawi i lamphawk deuh in a kal. Asinain an theipar tu a thlum le a kha in aa dang. An hmahneh zong sau a nguhning aa dang fawn. Pathian facang rialnak cu a nuar ngai nain a cip tuk, an ti tawn.
Rian Hmetete Tuan duhnak ngei u
Paul nih hi te a vun pehmi hi sullam a ngei tuk. (12:16b) A biafangning cun I uah hlah u (do not be proud) ti a si. Rian nautat hman hi a poi ngai. Bawi Jesuh zong lettama rian te a tuan. Paul zong saphaw thlam sak tein aa cawm i thawngtha chim. William Carey zong kedan le phanah thit pahte in mission rian a tuan, Kha panah thipa hoi hna kha an ti lioah, “U le nan hna phanah thitu lawng hmanh ka si lo dah kaw phanah chia khawmtu hmanh dahkaw ka si,” a ti hna. A nun hruaitu (life motto) cu Bawipa caah thil ngan tuah law Bawipa sinin thil ngan i ruahchan ve ti a si. (Attempt great thing for God and expect great thing from God) Pathian ca thil ngan tuah tu i tim in minung hawi sin i upat tu uar hlah usih. Kannih tu cu rian nautat kan hmang ngai. Kan khua nungak cheukhat Hakha cacawng pawl hi thilzuar a i nautat. An nule tar tu nih thi deng in an phorh. Ningzak ngai a si. Kei hi Hakha i ca ka cawn hnupi tiang kung cung hmin, banhla seiphorh in ka zuar tawn. Hakha ka hawile mifim deuh nih an ka zaangfak nain mihrut deuh nih neeknak ah an ka hman. Mah bantuk neeknak i a ka hmang pawl kha zeihmanh lo ah an i chuah.
Abraham Lincoln hi a president zung i a thut ko lioah a zung pawngah mawtaw a tap i sen thimpa nih heh tiah whistle a tum len kha a theih. Leklak aa serh a thil aa thlen i a va bawmh hna. Nawncek lakah si kaw an thur dih. Sen thumpa nih cun an kal lai ah Kan i lawm a hun ti. Kaa lawm ve, Lincoln ka si, tuhnu zongah bawmh na herh ahcun ready ka si ko a ti. Sent hum pa cu President nih heh, tiah Mawtawka nawncek lak a nammi nih a khuaruah a harter, a lau tuk. Ruan hmetete tuan duhnak ngeih hi a biapi tuk. Ruamra i tuahter tuk hna hi tlak sannak a si tawn. Aziahtiah kan duhning taktak i upat a kan pe khomi an um zungzal kho lo i tang i dor cia tu ah a cung kailei kha a nuam deuh.
Ruantuan lo, Thiltha tuah lo nih siarem loin kan tuah seh
Paul nih hi cacaang ah abikin a chimmi hi riantuan sawhsawh si loin Pathian rian, midang ca i a thami rian, thiltha tuah kha a si. Nan thathu hlah u, a timi hi an tialnak holh cun Thlarau in ceu peng u, (be aglow with the Spirit) ti a si. Thlarau in ceu peng u a timi cu na umkalnak kip ah thiltha tuahnak in riantha tuannak in i thuam u, tinak a si. Aukhuang u, tinak a si lo. Lincoln kong hi ka uar tuk i hun nolh rih ko ning law president a si hlanah hin rang cung in khual a tlawng. Lam kam ah vok fa a rak tla i heh tiah chuah aa zuam, a tla than. Mi tampi nih an zoh i heh tiah an ni. Anih cu a rang cungin a tum i a vung chuah. Ziah na chuah theng, an ti i Ka chuah lo ahcun tuzan zan khuadei kaa hngilh kho lai lo, a ti hna. Dam lo ruangah, coffee mix din ruangah, laphattoh tam tuk ei ruangah, lungretheih ruangah, si loin thiltha tuah lo ruangah zan khuadei aa hngilh kho lo dirhmun phan usilaw kan ram a nuamh hnga ning. Cucu Thlarau in ceu peng zong a si.
Theihternak: A cung leiah langhtermi hi William Khen Chum Bik sermon chung in lakmi a si. Thazaang lak nak ah hmang cio hna usih.
Biahmaithi
Mifim pawl nih tthate in dothlatnak an tuah hnuah Minung hi:
Vanthatnak nih 47% a thlen, a sersiam hna,
Dawtnak ngeihnak nih 54% a thlen, a sersiam hna
Fimthiamnak nih 96% a thlen, a sersiam hna i,
Riantuannak nih 98% a thlen, a sesiam hna, ti a si. Rian hi mi a sersiamtu le a thlengtu taktak a si ti a fiang.
Ka Pa cu rian a tuan zungzal ko
Zeicahdah rian nih minung cu a thlen? Van le Vawlei le minung a kan sertu kan Pa hi rian a tuan pengmi sinak aa ngeihmi Pathian a si caah a si. Riantuannak in vawlei hi muihnak in ceunak ah a thlengtu a si. Kan Baibal aa thawk sinin Pathian ruantuannak in aa thawk. Sernak rian a tuan i Nunnak ngei lo kan vawleipi hmanh hi ruantuan dih dingin a ser caah vawleipi hi aa din bal lo. Kum khat ah ni 365 le suimilam 5 le minute 48 a um i cucu kan vawlei din loin rian a tuan i nika voi khat a heel kha a si. Thlapa zong aa din lo. Vawlei a heel ve. Nika zong a ceunak aa din bal lo. Mawtaw ke a mertertu Engine aa dir ahcun mawtawka a kal khawh lo i electric tha chuahtu engine aa dinh ahcun ceunak a loh bantukin Pathian hi i din sehlaw kan vawleipi, thlitu, nika, arfi vialte hi an lo dih hnga. Judahmi tu nih cun Baibal i tlaih in nisarih ni ah cun Pathian aa din bak an ti i Jesuh zong thiltha tuah an thlauh. Jesuh nih Ka Pa cu aa din bal lo, rian a tuan zungzal, a ti hna. I din sehlaw nunnak vialte ceunak vialte hi an lo dih hnga tinak a si.
Laimi cu Riantuan phun kan si
Kan Lai miphun hrimhrim zong hi rian a tuanmi miphun kan si. Siangbawite hi Lainu nih an lung an rak hmuh tuk hna. Lainu cu voi khatte ah rian phunli an kemh khawh an ti hna. An fale hmailei puak pah in hnulei in thing an phor, a lulei in kuakpi an i zuk rih i an kut in la an i thlur pah rih fawn, an ti. Ka pupa nih riantuan huam lo, mithathu cu an chan a tawi ti tiang an rak ti. Aziahtiah riantuan lo hi tha a dam nain lungre a thei. Riantuan cu tha a ba nain thinlung a dam, rawlka a thaw, mitkuh a thaw fawn. Cucaah um-awl uar hlah usih. Riantuan lonak nih hin sualnak le a donghnak ah cun lainawn a hrin tawn.
David nih Uriah nupi an sualpi i a va tiang a thahnak a ruang khi riantuan lo ruangah a si kan ti khawh. II Sam. 11:1-2 ah, Thal a hung chuak i siangpahrang hna nih raltuknak i an kal caan ah David cu a it ko a ti. Ih ko lawng si loin chun bakah a it ti a fiannak cu zanlei sang ah khin a ihnak in a hung tho i minu pakhat ti aa kholh a hmuh ti a ti. Cucaah riantian lo hna i sualnak hram a rak si. Kan fale zong an hmette in a tuan khawh tawk rian khinh hna usih. Arab pawl nih an fale hi rawl an ei lai paohah an thlan chuak lakin rian an tuanter hmasa hna a ti. Zeitluk thlan chuak i kan tuan hnuah dah ti le rawl hna hi kan hmuh ti theihternak a si. Kannih kan fale riantuanter kan siang hna lo. Cu tikah an vak, an sual. An upat tikah an nunphung ah a cang i kan thinlung khuaitu ah an cang. Cucaah riantuan hi kan nunphung ah canter usih.
Dingte in Tuan i Dingte in Pek kan Herh
Riantuan lawng hi a za lo, kan tuanmi cungah din kan herh. Vawlei cung Bank President pa nih, “Thanchonak a dawntu bik thil cu Dinlonak a si,” a ti. Kan tuan ko nain kan thancho lo ahcun dinlonak virus (rungrul) kan ngeih ruangah a si kho. Baptist bu vialte hawikomhnak (BWA) GS zong nih, “Khrihfami nih mi kan hei lem khawhnak tha bik cu dinnak hi a si ko,” a ti ve. Khrihfabu chung hrimhrim i dinnak a um lo ahcun rawhnak hram aa thawk cang tinak a si ko. Pathian chaw cheuhra cheukhat kong zong ah kan din a herh. Dinnak aa telmi cu chikkhat cu a rian a har, a theipar chuah khul a hnuar deuh tawn fawn. A ding lem lomi cu a fawi i lamphawk deuh in a kal. Asinain an theipar tu a thlum le a kha in aa dang. An hmahneh zong sau a nguhning aa dang fawn. Pathian facang rialnak cu a nuar ngai nain a cip tuk, an ti tawn.
Rian Hmetete Tuan duhnak ngei u
Paul nih hi te a vun pehmi hi sullam a ngei tuk. (12:16b) A biafangning cun I uah hlah u (do not be proud) ti a si. Rian nautat hman hi a poi ngai. Bawi Jesuh zong lettama rian te a tuan. Paul zong saphaw thlam sak tein aa cawm i thawngtha chim. William Carey zong kedan le phanah thit pahte in mission rian a tuan, Kha panah thipa hoi hna kha an ti lioah, “U le nan hna phanah thitu lawng hmanh ka si lo dah kaw phanah chia khawmtu hmanh dahkaw ka si,” a ti hna. A nun hruaitu (life motto) cu Bawipa caah thil ngan tuah law Bawipa sinin thil ngan i ruahchan ve ti a si. (Attempt great thing for God and expect great thing from God) Pathian ca thil ngan tuah tu i tim in minung hawi sin i upat tu uar hlah usih. Kannih tu cu rian nautat kan hmang ngai. Kan khua nungak cheukhat Hakha cacawng pawl hi thilzuar a i nautat. An nule tar tu nih thi deng in an phorh. Ningzak ngai a si. Kei hi Hakha i ca ka cawn hnupi tiang kung cung hmin, banhla seiphorh in ka zuar tawn. Hakha ka hawile mifim deuh nih an ka zaangfak nain mihrut deuh nih neeknak ah an ka hman. Mah bantuk neeknak i a ka hmang pawl kha zeihmanh lo ah an i chuah.
Abraham Lincoln hi a president zung i a thut ko lioah a zung pawngah mawtaw a tap i sen thimpa nih heh tiah whistle a tum len kha a theih. Leklak aa serh a thil aa thlen i a va bawmh hna. Nawncek lakah si kaw an thur dih. Sen thumpa nih cun an kal lai ah Kan i lawm a hun ti. Kaa lawm ve, Lincoln ka si, tuhnu zongah bawmh na herh ahcun ready ka si ko a ti. Sent hum pa cu President nih heh, tiah Mawtawka nawncek lak a nammi nih a khuaruah a harter, a lau tuk. Ruan hmetete tuan duhnak ngeih hi a biapi tuk. Ruamra i tuahter tuk hna hi tlak sannak a si tawn. Aziahtiah kan duhning taktak i upat a kan pe khomi an um zungzal kho lo i tang i dor cia tu ah a cung kailei kha a nuam deuh.
Ruantuan lo, Thiltha tuah lo nih siarem loin kan tuah seh
Paul nih hi cacaang ah abikin a chimmi hi riantuan sawhsawh si loin Pathian rian, midang ca i a thami rian, thiltha tuah kha a si. Nan thathu hlah u, a timi hi an tialnak holh cun Thlarau in ceu peng u, (be aglow with the Spirit) ti a si. Thlarau in ceu peng u a timi cu na umkalnak kip ah thiltha tuahnak in riantha tuannak in i thuam u, tinak a si. Aukhuang u, tinak a si lo. Lincoln kong hi ka uar tuk i hun nolh rih ko ning law president a si hlanah hin rang cung in khual a tlawng. Lam kam ah vok fa a rak tla i heh tiah chuah aa zuam, a tla than. Mi tampi nih an zoh i heh tiah an ni. Anih cu a rang cungin a tum i a vung chuah. Ziah na chuah theng, an ti i Ka chuah lo ahcun tuzan zan khuadei kaa hngilh kho lai lo, a ti hna. Dam lo ruangah, coffee mix din ruangah, laphattoh tam tuk ei ruangah, lungretheih ruangah, si loin thiltha tuah lo ruangah zan khuadei aa hngilh kho lo dirhmun phan usilaw kan ram a nuamh hnga ning. Cucu Thlarau in ceu peng zong a si.
Theihternak: A cung leiah langhtermi hi William Khen Chum Bik sermon chung in lakmi a si. Thazaang lak nak ah hmang cio hna usih.
A Hmanung Bik hi A Hmasa Bik an si lai
(Luke 13:30, Matthai 19:30)
Luke 13:30 "Cu tikah cun atu i a hmanung bik hi a hmasa bik an si lai i a tu i a hmasa bik hi a hmanung bik an si lai," tiah a ti.
Mathai 19:30, "Sihmanhsehlaw atu i hmasa bik a simi tampi hi hmanung bik an si lai i atu hmanung bik a si mi tampi hi hmasa bik an ti lai," tiah a ti.
Jesuh thawngòha vialte lak ah kannih Laimi caahcun atu kan tlangtar a simi "A Hmanung Bik hi a hmasa bik an si lai," timi hi hmual a ngei bikmi a si ko rua tiah ka ruah caah atu ni ah nannih he hi kong thiang hi ruahtti dingah kan sawm hna. Thawngtha bia kan i ruah tikah kan sinak vialte, kan thilrit vialte, kan thabatnak vialte chikkhat te chung hun philh ta hna u sihlaw, cun atu i kan theih dingmi hi kan lung dihlak in ngaitti hna u sih tiah kan nawl hna.
Kum 1970 hnu in vawlei cung ummi Bible thiamsang hna nih Bible hrilhfiah naklei ah mit a phunphun in hun zoh cio a si tikah Jesuh zong hi phundang deuh in an hunhmuh khawh cang. A hlei cein third world theologians (ram sifak mit in Bible thiangsang) pawl nih Jesuh hi misantlai lo, nek a tongmi, hlawt a tongmi, hrem a tongmi, thah a tongmi, sifak le mihar mi hna caah pei a dir ko hi tiah an hun au pi. Hlan ahcun colonizer (uktu) mit lawnglawng in Bible hi hun hrilhfiah deuh a si tikah Jesuh cu hremtuarmi, nautat le zomhtaihmi hna caah a si ti hi an hmu kho lo. Zeicatiah anmah cu mi uktu, miram a chuttu an si. Asia ram, Africa, Latin America ram tibantuk ah an kal i cu hna ram sifak, ram nauta deuh kha an kah hna, an doh hna, an ram an chuh hna i sal ah an chiah hna. Cu lio ah an pastor pawl nih cun hremmi hna, ram chuh a tongmi, sal ah kalpi mi, nautatmi hna sinah khan Jesuh a ttang ko, a dirpi ko hna ti kha an hmu kho lo. Tahchunnak ah a liamcia kum 1500-1700 AD lio ahhin vunrang pawl nih Africa ram i vunnak pawl an umnak an inn le lo ah an kal hnawh hna, an tlaih hna i salttuan ding ah America ah an kal pi hna. Hi an kalpi lio hna ah vunnak pawl 20% hi cu tilawng cung ah an thi lengmang an ti. Zeicatiah, vok le ar phorh in an phorh hna tirawl khim tein an pek hna lo caah an thihnak hi a si tiah an ti. Hi bantuk i minung hawi kha saram bantuk in a tuahtotu hna hi atam deuh cu Khrihfa an si i, an pastor te zong an i tel an ti. Jesuh Khrih zeitluk in dah a rak tuar ve hnga ti hi ka ruat tawn.
Kan Bawipa Jesuh Khrih hi vawlei a nun caan tawite kan zoh tikah, hremmi, sifak santlai lo, nautatmi hna a ttanh hna i, an caah bia a chimh piak hna i, an lei kap dir in a um zungzal ti hi Bible ca chung zong ah kan hmuh khawhmi a si. Tahchunhnak ah, Judah mi nih a fih in an fihmi Samaria ram kha a tlawn, cu lawng si loin hlawhhlang nu he bia an i ruah rih. A ngaingai ahcun tidin awk hmanh Jesuh nih a hal lehlam. Cun Jesuh nih pa he a sual tiin lungcheh in sual an phawtmi nu zong kha a va khamh. Lamkam minung-- mitcaw, kebei, hnachet, tbk hlawtmi minung kha tampi a damter hna i an lei kap ttang in bia a chim zungzal tawn. Cucaah Jesuh cu Sifak rethei hna lei ah a dirmi Jesuh a si. Cucu nihin ah Laimi caah kan i lawmh awk ngaingai cu a si.
Jesuh nih, 'A Hmanung Bik cu a Hmasa bik an si lai" tiin a chimmi hi Matthai le Luke ahhin sining dangdang ah a chim nain, a chim duh chanmi an i khat ko. Matthai chung kan zoh tikah, Mirum Tlangval pa kong he pehtlai in a chimmi a si. Cu lio chan i an upat ngaimi, an òihzah ngaimi Mirum pa hna kha Jesuh nih zeirel lem loin mirum hna nih vancung pennak an luhkhawh ding in cun Kalauk kha thimka chung ah a luh hmanh a fawi deuh lai tiah a ti lehlam. Sihmanhsehlaw nek a tongmi hna caahcun ruahchannak a pekmi hna cu a tu i a harmi, chungkhar, nu le pa, u le nau hi tthen i nganfak tuar ngai in a ummi nih a let zakhat in an hmuhòhan lai tinak kha a chim. Cu nihcun atu i a tuarmi, a harmi, a fak a ingmi hna hi a let zakhat in an hmuh òhan te lai tinak a si ko. Cucaah Jesuh nih, "Atu i a hmunung bikmi cu a hmasa bik an si lai," tiah a ruang a si. Cunihcun hrem atuarmi, nganfah a tuarmi, nautat atongmi le nehsawh a tongmi hna cu a let za in an hmuh ve te lai tiah ruahchannak ngaingai a si.
Luke chung ah Jesuh nih, Innka Bi kong he pehtlai in a chimmi asi. A langhtermi cu Pathian mifa ka si ko tiah laar ngai le i uah ngai in a ummi Judahmi hna tu kha Pathian nih kan thei hna lo tiah a ti te hna lai. An ha cang an i rial te lai. Sihmanhsehlaw, nichuah, nitlak, chaklei, thlanglei in mi kha an ra lai i Pathian pennak cabuai ahkhan an tthu lai a ti lehlam. Chim duhmi cu Judah mi hna nih kanmah lawng hi vancung kaiding kan si tiah an rak i ruah i, miphun dang Gentiles pawl cu hell tla ding bak ah an ruah hna. Sihmanhsehlaw, Jesuh nihcun a langhter duhmi cu caan a phak tikahcun nichuah, nitlak, chak, thlang minung, miphun thleidannak a um te lai lo i Pathian pennak ahcun an i khat ko timi a langhter hnu ah atu bia hi a chimmi a si.
Hi Bible bia hi kan zoh tikah nikhat hnu nikhat a hung tling thluahmah cang ti kan hmuh khawh. Caan a hung liam deuhdeuh i Jesuh bianung hi a hung tling thluahmah rua tiah ka ruah ko. Taang 6 ka cawn lio kum 1988 lio ahhin khuadang ah sianginn ka kai. Taanghra ka cawn tiang khuatefa, sifakfa ka si ruang ah nek le zomhtaih ka tong ngai te. Sihmanhsehlaw hacang rialbuin kaa in ko. Sihmanhsehlaw, a ka nektu le a ka zomhtaihtu a tam u cu tang 8 hmanh a awng lomi an tam i zutama le milolak zong tampi an um ve. An caahcun a hmasa bik an rak si konain atu ahcun a hmanung bik ah an hung cang ko. Hakha khua ummi Khrihfabu pakhat i an pastor pa nih thawngtha a chimnak ah a chimmi pakhat ka philh kho lo. A chimmi cu, "a liamcia kum 5 lio ah kan sang ah sifak taktak a si i dii inn te ah a ummi chungkhar an um. An nu le pa zong hi upat a tong lo ngaimi an si. Sihmanhsehlaw, Pathian rianttuan ning cu khuaruahhar a si ko. Voikhat cu ka sin ah a ra i, sayapa, tlakrawh in a thami te cawk kan duh i nangmah nih rak kan kawlpi law kan duh ko an ti. Ka lau i a ho caah dah nan cawk lai tiah ka hal hna i kanmah caah kan cawk ko lai an ka ti. Zeitindah a si khawh tiah ka hal hna tikah kan fapa kha ramdang ah a kal i tlakrawh inn dot hnih a ttha mi te ah rak caw u tiah a kan ti i, tangka zong a kan kuat cang tiah an ka ti i cu nih cun a ka lau ter tuk. A zumh awk zong a har ngaingai vawlei cung thil kalning hi, Pathian bia a tling cang ko lo maw" tiin thawngtha a chim bal. Cucu Jesuh thawng in a si ko i, Jesuh nih a kan kamhmi bianung cu a si ko. A liamcia kum 50 lio hrawng ahhin America ram ah vunnak pawl le vunrang pawl hi bus i cit tti a ngah lonak hmun a tam tuk rih. Vunnak pawl hi sal dirhmun ah an ruah rih ko hna nain nihin ahcun vunnak pa Obama cu America i ram uktu zik, "Top of America" ah a hung cang ko. Hi zong kan zoh tikah kum 50 a rauh hnu ah a niam bikmi, a hmanung a rak ummi kha, atu cu a sang bikmi a cungzik ah cawisan an si cang ti kan hmuh tikah Jesuh hi lawmh lo awk a ttha hrimhrim lo. Jesuh min cu hlorh chin si ko seh tiin thangpiin au phu hrimhrim a si.
Nihin ah Laimi dirhmun hi kan zoh tikah Kawlram chung a ummi cu nek le zomhtaih kan tong ngaingai ko. Kan Lairam hi, Kawlram chungummi miphun dang hna ram nak in a chia bik a si. Hmun dang State vialte ahcun University le College a um dih ko. Laitlang lawnglawng ah a um lo. Kaa dang State ahcun Airport a um dih ko. Chin State lawnglawng ah a um lo. Cozah zungrian ah Laimi an si ahcun reng sang (high position) hmuh khawh asi lo. Lairam um tlang cung i a dirmi vailam tung pawl cu phawi, thluk an si i cu ai ahcun pura a hung dir. Minung/miphun pakhat zomhtaihnak le neknak ah a fak bik le tuar a har bik mi cu a biaknak serhsat hi a si. Zeibantuk minung hmanh nih an celh lo. Cu bantuk in a har bikmi le afak bikmi neknak, serhsarhnak cu Laimi nih nitin kan ton. Kan si a fak, hawi dang bang in motor thatha, inn lo thatha kan i cawk kho lo. Ramdang ah kan kal i ramdang ummi mirang/vunrang pawl nih zomhtaih kan tong tthiamtthiam ko. Khuazei kan kal hmanh ah Laipa, Lai nu hi upat le hmaizah kan tong ruam lai lo dah tiah ka ruah. Cu lawng si loin khuazei hmunhma hmanh ah miphun dang i lu cung ah, rengsang ngai in dirhmun a la khotu hi Laimi lak ah cun kan um lo ti awk in a um. Hi vialte hi Jesuh nih hngal loin maw a um lai? Vawlei a rak tlonlen lio bantuk in nihin ah Jesuh takpum in kan sin ah um sehlaw, "Maw Laimi hna, nanmah lei ah ka ttang, nan tha chia hlah uh. Atu i a hmasa bik pawl hi a hmanung bik an si te lai i atu i a hmanung bik (nanmah Laimi) pawl hi a hmasa bik nan si te lai," tiah a kan ti men lai tiah ka ruah. Jesuh biakam cu nihin ahhin a hung tlin khawh naknga nangmah le keimah cungah ttuanvo kan ngei.
Cucaah khuaza vantoi ummi um Laimi u le nau, nu le pa hna, Jesuh bianung hi kan zum taktak maw? Jesuh bianung, "A Hmanung bik kha a hmasa bik an si lai," timi hi kan zumh, kan pom i kan lung chung ah khat dihlak in kan i chiah a hau. Cu ti kan i chiah a si ahcun nitin kan nunnak ah cu Jesuh he kan nung ti lai. Kan umnak hmun kip cio, kan tuanmi riancio, kan cawnmi ca cio cung ahhin hartuar kan i thim lai i, cuticun Jesuh he kan tuartti, kan ttuanti, kan nuntti, kan cawntti ahcun Laimi cu a cungcem ah a kan chiah te lai. Pathian nih a kan chiahpiakmi a hmasabik (the first) hmunhma ah kan phan te lai. Atu hnu kum 10, 20, 30 ah Denmark, Norway, German, Asutralia, America ramhruaitu hna hi Laimi chung in kan si te ko lai. Vawlei cung i bu nganpipi, company lian pipi, university sangpipi i hruaitu zong hi Laimi kan si te ko lai. Zeicatiah Jesuh nih bia a kan kamh cangmi a si. Cucu minung lei kap incun a si kho lo tiah a ruatmi zong nan um ko lai. A chim sawhsawh i a si ko ti zong nan ka ti ko lai. Sihmanhsehlaw, Jesuh nih, "Hihi minung caah cun a si kho lo, sihmanhsehlaw Pathian caah cun zeizong vialte hi a si kho ko," tiah a a zultu kha a rak leh bal hna (Mtt 19:26). U le nau hna zeitluk in sifak, rethei, nehsawh le mawhphurh a tongmi si ko hmanh u sih law, Jesuh cu kan caah a dir i a kan umpi ko. Kanmah lei ah a ttang zungzal ko. i pakhatnak siding ah bia a kan kamh. Cu Jesuh cu na cohlang lai lo maw? Amah he kan nunnak hi hmangòi hna u sih. Amah cu cungzik ah a kan chiakhotu kan Bawipa a si. Cu Bawipa he kan nun hmantti cang hna u sih!--
Theihternak: A cung leiah langhtermi hi Pastor Mang Hre sermon chung in lakmi asi.
Thawngttha Chimnak
Francis Za Thang
TLANG THIALKHAWH ZUMHNAK (Mk. 11 : 22 -23)
"Ti lio thiam nih Ti in paam, Thing kai thiam nih thing in tla" ti mi phungthluk a um bang Khrihfa zong kan zumhnak hi thihpi ve kan herh. Khrihfa upa pakhat an rang a rak tlau i ramlak dinhhmun ttha kan phaknak paoh ah thla a kan campi lengmang. Kan hmuh hlei lo in Phungki ka tuakter lai tiah a kal i zarh 2 hnu ah amah tein a rak tlung te lai, nichuah lei ah a um ko tiah a kan chimh chin. Nihin kum 15 a rauh tiang an rangtum cu a tlung hlei ti lo. “Tlang” timi sullam cu "phentu" tinak asi i mahbantuk zumhnak ngei pawl cu tlang tthial lei siloin phentu tlang a nganter chinmi kan si.
Heb. 4 : 12 ah "Pathian bia cu vainam kaphnih har nakin a har deuh" tiah kan hmuh nain Mk. 4 : 13f. ahcun lamdaak, lunglak, hlingbur hmanh a pah kho lomi a ti lila. A sullam cu nangmah le keimah, a tlaknak thinlung kha a biapi tuk. Hlan Pi le Pu chan ah an zumhnak der in tukforh tluknak an ngeih sual ahcun zarh, thla, kum tiin an sual tuahmi zoh in pulpit cung kai an i thloh (Baar). Cu tikah an i fahsak lo. A ni a tlin tikah Bawipa le mipi hmai ah sualthlahnak le ngaihthiamnak an hal. Nihin kan chan ah pehzulh hnik tuah u sihlaw hmaizarh caanhmang hnga pulpit cung kai kho kan um ti rua lai lo dah ka ti.
Pathian bia (Bible) cu rel, ngaih, zumh, nunpi ding asi nain a chung kau lem lo in kan paw a fah caan ah paw domhnak ah hman, mangchiat caan ah chantling tang ah chiah, cu hmanh cu tawhhrenhmi kuang, bizu chungah hei ka lakpiak uh ti asi tawn. Mah bantuk zumnak nihcun Tlang tthial cu chim lo ei sual pawpawrh (Thli) zawtnak hmanh a damh lai lo.
Jentailmi hna Pathian biaknak Jerusalem tual kha chawzuarnak le mifir kua i an canter ruangah Theipi kung chiatserhnak in tlang tthialkhawh zumhnak tiang a bia aa peh nak asi. Hi bia Jesuh nih a chim lio ahhin an hmai ah Oliv tlang, a tanglei ah Rili thi (Dead sea) a um taktak. Nain, a chim duhmi cu mit i hmuhmi Pathian thilser fing le tlang cimh, thawn ruangmang ding cu asi theng lai lo. An thinlung chung thilrit kha asi ko lai. Zumtu le Pathian karah dawntu thil kha tlang tiah tanhchunhnak lak dawh asi.
Rev. Van Lo ttialmi ah, Khua pakhat Biakinn sak an duh i Mipi nih Biakinn cu khua lu lei a sannak ah an ti. Zumhnak a tthawng ngaimi kebai nute nih an inn hnulei hmunrawn ah tiah biatung a dirh ve nain aho hnatlakpi a tong lo. Puak chom in khua lu lei ahcun thla 3 chung an pumhpi. May thla a hung phak tikah thlichia a hrang i Biakinn thar an sakmi cu a rawk dih. A hnu an caih tthan tikah keibai nute chimnak an inn hnulei hmunrawn ah an tthial a ti. Minu nih Biakinn hi ka duhnak ah an sak lo caah rawk seh tiah thla a cam lai lo nain Pathian nih a thinlung zumhnak a hmuhpiak i khuami mi tamdeuh caah Biakinn pakhat cu an sak khawh ko lai tiah minu caah tthialpiak dawh asi.
Ka miduh (Ngechit) ka co lonak kong tehte ka hun khan ta lai. Hakha, Tlanghrawn um Bawi fanu nih a rak ka uar. A hawinu sinin ka hmanthlak a ka cah i zeidang liangluang um in Karate cawnnak Shan bawgbi kua deldul le hnan-chiat-ku (Thingtan 2 hri he pehmi mituknak) he thlakmi ngelcel ka rak pek. Mithat ruaram lainawng phun pei asi hi tiah a zai an ti. A nau le an ttah ah mah pa nih an seh hna lai tiah tthihnak ah a hman an ti.
A hnu i ka nawl len zongah duh ti hlah, Yangon ah an um i voikhat ka va leng hna. An inn tthat le an motor tthat cu. Maw khuazing, ka inn le ka lo hnga, ka motor ding vialte tiah ka thinlung tein ka hram len (maw ka thin tiah !) Pathian rian a ttuan tiah a rak theih ka ahhin khua rak ruah dawh in an chim than (zei bang ti awk tha mu...) Mah bantuk ka hmanthlak vialte kha a rannak in ka hlonh, mei ah ka khangh dih. I chiah rih ning law a tu pakhat nu hmanh hi ka co kho hnga lo. Vei __ te bantuk hin kop ngei loin ka vak rih hnga.
Khrih he kan karah i co kho lo dingin dawntu, phentu (Tlang) a um ve sual ahcun.. kanmah lei in hlonh, khangh, hrawh hau phun maw, Pathian nih thawnpiak hau phun dah asi? Bawipa bochannak le lungtak thlacamnak nih “Tlang a thial khawh.”
Thawngtha aa hrawmmi nan dihlak Bawipa nih thluachuah in pe ko hna seh!
A Rian Thiang ah,
Francis Za Thang
